تاریخچه وزارت

به اساس ضرورت مبرم جامعه افغانی و تصمیم حکومت وقت مبنی بر ایجاد اداره یی تحت عنوان ادارۀ عالی اوقاف برای اولین بار در سال ۱۳۴۹ هجری شمسی به صفت تصدی غیر انتفاعی عام المنفعه در مربوطات وزارت جلیله عدلیه تأسیس و استقامت های کاری آن را مسایل و موضوعاتی چون :( ثبت و راجستر، استرداد و بدست آوردن املاک و جایداد های وقفی، اموال منقول غیر منقول اماکن متبرکه، مزارات، تنظیم امور و انسجام مساجد وغیره) تشکیل داده که در یک تعمیر کرایی واقع مکرویان های اول به فعالیت آغاز نمود.

رئیس افتخاری اداری عالی  اوقاف شخص اعلیحضرت محمد ظاهر شاه پادشاه وقت و رئیس عامل آن سید حکیم کمال "شنواری" بود که امور مربوطه این اداره عالی در ولایت توسط څارنوال ها به پیشبرده می شد. این اداره در سال ۱۳۵۲ هجری شمسی بعد از تغییر رژیم شاهی به جمهوری ، منحل و صرف با بقای دو مدیریت عمومی اوقاف و مدیریت عمومی حج به تشکیل صدارت عظمای وقت مدغم گردید که بعدا در سال 1357 زین الله " منلی " به صفت رئیس عامل آن تقرر حاصل نمود.

در آن وقت این اداره، دارای چهار نمایندگی بود:

1.       نمایندگی مکۀ المعظمه در کشور عربستان سعودی (رباط افغانی نادر شاهی )

2.      نمایندگی در ولایت هرات.

3.      نمایندگی در ولایت بلخ .

4.      نمایندگی در ولایت کندهار .

در سال ۱۳۵۸ هجری شمسی این اداره ارتقاء و بنام ریاست شؤون اسلامی مسمی گردید که در ر‌أس آن دکتور سعید افغانی منحیث اولین رئیس شؤون اسلامی تعیین و توظیف گردید و در آن وقت تعمیر فعلی وزارت از بودجه شؤون اسلامی خریداری و ریاست شؤون اسلامی در آن جابجا شد .

در سال ۱۳۶۲ هجری شمسی ریاست شؤون اسلامی به وزارت شؤون اسلامی ارتقاء نموده، عبدالولی حجت بحیث اولین وزیر شؤون اسلامی وقت عز تقرر حاصل نمود، بعد از کنار رفتن موصوف، عبدالجمیل ظریفی به حیث وزیر تعیین و توظیف شد.

بعد از عبدالجمیل "ظریفی"، صدیق "سیلانی"، سپس عبدالغفور "باهر" بحیث وزیر، شؤون اسلامی توظیف و بعد از آن، مولوی ارسلان "رحمانی" و سپس سخیداد "فایز" و بعد از آن با به میان آمدن نظام طالبان عبدالشکور بحیث وزیر شؤون اسلامی عز تقرر حاصل نمودند .

متأسفانه در سال ۱۳۷۶ هجری شمسی در زمان حاکمیت طالبان این وزارت تنزیل و بنام معینیت حج و اوقاف در تشکیل وزارت جلیله عدلیه مدغم گردیده که شورای علماء و روحانیون نیز در چوکات این معینیت فعالیت داشتند.

در سال ۱۳۷۸ هجری شمسی این معینیت بار دوم به وزارت حج و اوقاف ارتقاء یافته و عبدالشکور بحیث وزیر حج و اوقاف، سپس بطور مسلسل هر یک حافظ محب الله، سید غیاث الدین آغا، عز تقرر حاصل نمود .

درسال ۱۳۸۱ هجری شمسی وزارت امر بالمعروف و نهی عن المنکر وقت به ریاست تنزیل و تحت عنوان ارشاد اسلامی در تشکیلات وزارت حج و اوقاف مدغم و وزارت حج و اوقاف بنام وزارت ارشاد، حج و اوقاف مسمی گردیده و در رأس آن مولوی محمد حنیف "بلخی " بحیث وزیر ارشاد، حج و اوقاف، سپس محمد امین "ناصریار"، و بعد از آن پوهاند نعمت الله "شهرانی" ، محمد صدیق "چکری" اشغال وظیفه نموداند. بعدا در اواخر سال 1388 دکتو محمد یوسف "نیازی" به صفت وزیر ارشاد حج و اوقاف تقررحاصل نموده بعداً محترمفیض محمد " عثمانی " به صفت وزیر ارشاد حج و اوقاف مقرر گردیده و فعلاً محترم مولوی عبدالحکیم " منیب " به صفت وزیر ارشاد حج و اوقاف ایفای وظیفه مینمایند.

وزارت ارشاد، حج و اوقاف از مراحل ابتدائی خویش تنظیم و سازماندهی امور مربوطه اوقاف، حج و زیارت، مساجد و نشرات را بردوش داشته روی همرفته نظر به ضرورت جامعه سنتی و افغانی ما بخش های دیگر منجمله ( ریاست انسجام امور قراء، ریاست اسناد و ارتباط، ریاست پالیسی و انسجام، ریاست اداری و مالی) نیز در تشکیل این وزارت افزود شده؛ که فعلا وزارت با داشتن تشکیل یک وزیر، دو معینیت، چهار  مشاوریت در داخل تشکیل و پنج مشاوریت خارج از تشکیل که معاشات شان از طرف وزارت اقتصاد اجراا میگردد  و همچنان با یکجا شدن ریاست احتساب ستره محکمه با این اداره تعداد ریاست های مرکزی آن به پانزده  ریاست و دو آمریت میرسد که جمعا به تعداد هفت (8330) نفر پرسونل به شمول ائمه و خطبای مساجد وواعظین تکایا و حسینیه ها در سراسر کشور فعالیت دارد، علاوه بر آن براساس نیازمندی تعدادی ریاست های دیگر نیز در این وزارت جذب گردید که میتوان از آن جمله از ریاست تحقیقات علوم اسلامی، ریاست مجمع علمی، نیز نام برد، هکذا واحدهای دومی این وزارت نیز در ولایت تحت نام ریاست های ارشاد، حج و اوقاف فعالیت می نمایند .