اهمیت محیط زیست سالم وجلوگیری از آلودگی هواء درصحت وسلامتی انسان

الحمد لله الذی انعم علیناالصحة والعافیة وحثنا بحفظه ورعایته والصلوة والسلام.علی خیرخلقه محمدﷺ الذی بین أن الصحة والعافیة افضل ماانعم الله به علی الانسان بعد الاسلام،وعلی آله واصحابه الطاهرین ومن تبعهم باحسان الی یوم الدین.

قال الله تعالی:يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي الأَرْضِ حَلاَلاً طَيِّباً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ بقره:(168).

ترجمه:ای مردم ازآنچه درزمین است حلال پاکیزه رابخوریدپیروی نکنیدگامهای شیطان راهرآینه اوشمارادشمن آشکاراست.

پیامبرﷺ راجع به اهمیت صحت می فرماید:(نعمتان مغبون فیهماکثیرمن الناس الصحة والفراغ)صحیح مسلم.

"ازجمله نعمتهای خداداده دونعمت طوری است که بیشترمردم ازآنهااستفاده اعظمی ننموده،متحمل غبن وخساره بزرگی میگردند.یکی ازآن دونعمت همانا نعمت صحت وسلامتی،ودیگری فراغت وداشتن وقت،ومساعد بودن فرصت برای انجام کارها وبرنامه های ضروری است.

شکی نیست که صحت وسلامتی یکی از نعمت های بسیاربزرگ وارز شمند به شمارمی رود،ودرروندبهترشدن زندگی هرانسان نقش بس فوق العاده ومؤثری دارد، تاجائیکه هیچ انسان درصورت برخوردارنبودن ازنعمت صحت وسلامتی با وصف میسربودن تمام امکانات ووسایل بهتر زیست ومعیشت نمی توانداز زندگی خود لذت ببرد.

بنابر عنایت وتوجه خاصیکه قرآن مجید به طبیعت دارد انکار ناپذیر است واین در اسامی سوره های قرآن مانند:سوره،لیل،تین وبسیاری از اسامی سوره های دیگر ونیز در آیات مختلف مشهور است که از آن جمله این ایة مبارکه را میتوان بطور نمونه گفت:هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُّجِيبٌ (61)هود.

ترجمه: خداوند ذاتی است که شمارا از زمین پدید آوردوآبادی آنرا به شما واگذاشت یکی از استنباط های که از این ایه شریفه میتوان کرد این است که محافظت وآبادی وتمیز نگه داشتن این زمین پاک وظیفه ما انسانها ست وواضح است هر عملی که منجربه تخریب وآلودگی زمین شود ناجائز است در قرآنکریم در بسیاری موارد واژه(صلاح) در مقابل فساد آمده است خداوند (ج ) در قرانکریم میفرماید:وَلاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ (56)اعراف.

ترجمه: ودر زمین پس از اصلاح  آن فساد نکنید فساد دارای مفهوم بسیار وسیع وگسترده است وشامل هر گونه نا بسامانی ویرانگری ،انحراف وظلم میگردد  بدون شک،تخریب،نابودی وآلوده سازی محیط زیست یکی ازمصادیق مهم رفتار های فساد انگیز در زمین است.

رسول اکرم صلی الله علیه وسلم میفرمایند:خیر الناس انفعهم{یعنی بتهرین مردم کسیست که بهترین فایده به مردم برساند.

2

 وآلوده سازی محیط زیست یکی از مصادق مهم رفتارهای فساد انگیز در زمین است.

حال اگر همین موضوع را برعکس کنیم یعنی اگر کسی به مردم ضرر رسانید از بد ترین مردم  میشود وچقدر ضرر بزرگیست ،تخریب محیط زیست،وآلوده کردن آن که خودش یک نوع  حق الناس میباشد.

بنابر این انسانها درعین اینکه حق استفاده از میحط زیست را دارا هستند،باید برای دیگران بهرمندی از محیط زیست سالم راپایمال نکنند که این گناه بزرگ است.

الله (ج) باعلم وحکمت خویش،خلافت روی زمین رابه انسان عطاکرده است .بنابرآن،انسان براینکه جزئی ازموجودات درروی زمین وکائنات است،مجری اوامرونواهی الله (ج) نیزمی باشد.

بدین لحاظ،انسان تنهایک مدیرمنتظم در روی زمین است نه مالک،بهره برداراست نه متصرف زیرامالک آسمانهاوزمین وآنچه درآنهااست صرف الله(ج)می باشد،هرچندنقش انسان این است که الله(ج)برای اداره امورزمین،وی راخلیفه گردانیده است تازمین رامطابق احکام مقاصد آفریده گاربه نفع خودوسائرمخلوقات تنظیم نماید،وبرای تحقق مصالح خودوسایرمخلوقات استعمال نماید،بدین معنی که زمین بخاطرصیانت،نگهداری ومواظبت به وی امانت سپرده شده است.

وازآن بایدمنحیث امین درداخل حدودوضع شده،استفاده نماید. پیامبر اکرﷺمی فرمایند:"إن الدنیـــــــــــــــــــــــــــــــــاحلــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــوةخضـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــرة وأن الله مســــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــتخلفک فیهافیـــــــــــــــــــــــــــــــــنظرکیـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــف تعملون"

ترجمه:دنیاشیرین وسبزاست،والله تبارک وتعالی،شمارا درآن خلیفه گردانیده است،واوتعالی می بیندکه شماچگونه عمل می کنید.

تمام منابع حیات راالله(ج)آفریده وبطورامانت دردست انسان قرارداده است،اوتعالی برای تمام انسانهاوسایرمخلوقات زنده،انتظام رزق معیشت رامقدرنموده است. 

الله(ج)میفرماید:وَجَعَلَ فِيهَارَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءلِّلسَّائِلِينَ}فصلت:(10).

 ترجمه:اوتعالی بالای آن(زمین) کوه هاراقرارداد،ودرآن برکات نهاد ورزق آن رادرچهار روزسنجش نمود،تانیازهای تمام ساکنان آن تأمین گردد.

بنابراین،استفاده ازاین منابع ازنظراسلام،حق وامتیازتمام انسانهاوجمیع انواع زنده میباشد،پس انسان بخاطرتأمین حقوق ومصالح سایرمخلوقات،چون آنهاشرکاء مساوی درمنابع زمین اند، باید تمام تدابیرلازمه رااتخاذنماید،همچنان انسان نباید همچون استفاده رامنحصربه یک نسل ،درمقابل سایرنسلها،تصورنماید.

بلکه حق انتفاع یک حق مشترک بوده که هرنسل ، مطابق نیازمندی هایش،باید به بهترین نحوه استعمال نماید بدون اینکه مصالح نسل های آینده رابه مخاطره اندازد ویاباتأثیرات سوء مواجه سازد،ازینرو،انسان نباید منابع طبیعی راضایع ویاازآن استفاده سوء نمایدزیرانسل های آینده نیزحق انتفاع دارند، بناءً هیچ نسلی حق ملکیت بالای منابع راندارد.

3

حق بهره برداری،انتفاع وتسخیرمنابع طبیعی،که الله(ج) به انسان عطاکرده است،مکلفیت محافظت آنهارا هم ازلحاظ کمیت وهم ازلحاظ کیفیت،لزوماً بدوش انسان گذاشته است زیراتمام وسایل زندگی وکلیه منابع طبیعی راکه انسان به آن نیازدارد،خداوند(ج) به منظورتحقق شماری ازاهداف،چون تفکروعبادت،سکن وآبادی،بهره برداری واستفاده پایدار،استمتاع وحفظ ازجمال وزیبای،برای انسان آفریده است،پس انسان اجازه نداردکه محیط زیست طبیعی راتخریب وزیستگاه انسان وسایرمخلوقات راتغیردهدواین حق راهم نداردکه ازمنابع طبیعی بطورغیرمعقول استفاده نماید به نحوی که اساس غذاوسایرمنابع رزق معیشت مخلوقات رافاسد سازد،یادرمعرض تخریب ویاآلودگی مواجه نماید.

موقف اسلام پیرامون استفاده وانکشاف منابع زمین راحضرت علی (رض) خلیفه چهارم مسلمانان،درخطاب به مردی که زمین خاره راآباد وکشت نموده بود،بدین سان تمثیل می نماید:کل هنیئاًوأنت مصلح غیرمفسد،معمرغیرمخرب" 

ترجمه:ازاین زمین بامسرت خاطراستفاده کن تازمانیکه اصلاح کننده باشی ، نه مفسد، آباد کننده باشی ونه ویرانگر.این روش مثبت،اتخاذ تدابیردرجهت بهبود تمام جنبه های حیات صحت ، غذا، وجنبه های سایکولوژیکی وروحی،وحفظ مصالح ومنفعت انسان،وهمچنان بهبودی وضع زندگی تمام نسل های آینده،رااحتوامی کند.

دین مبین اسلام هدف ازحفاظت وانکشاف محیط زیست ، آسایش وتحقق مصالح تمام مخلوقات عالم می باشد.

هموطنان عزیز!

هوای  پاک وداشتن محیط سالم زندگی از نعمت بسیاربزرگ الهی است،ومال مشترک  تمام هموطنان وهمشهریان ماست،نباید در آلودگی آن اقدام نمود،چون آلودگی محیط زیست وهوای پاک ضرر رساندن به خود ودیگران است وضرر رساندن از دیدگاه دین مبین اسلام حرام وناروا است.

بیائید در این هوای سرد زمستان باعث اذیت وآزار همشهریان خود نگردیم،متوجه نظافت خود،کوچه،بازار،محل ومحیط زندگی خود باشیم واین مسؤلیت راهمه مابدوش بگیریم وفرهنگ همشری وهمزیستی را نهادینه نمائیم .

همچنان از ادارات مسئول خواهانیم تا جلو اشخاصیکه محیط زیست ما خاصتاً هوای پاک وسالم مارا آلوده مینمایند،بگیرند وتدابیرلازم  صحی را در این زمینه اتخاذ نمایند.