اهتمام وتوجه به محیط زیست پاک وسالم ازاخلاق مؤمن ووظیفه هرشهروند است

الحمد لله الذی جعل النظافةوالطهورمن الایمان وحذّرنامن الفساد فی الارض وتلویثهاوالصلاةوالسلام علی سیدالانبیاءوالمرسلین الذی علم الامةبالحفاظ علی النظافةوعلی آله الطیبین واصحابه الطاهرین.

اما بعد:بنابرعنایت وتوجه خاصی که قرآن مجید به طبیعت دارد انکارناپذیراست واین دراسامی سوره های قرآن مانند:سوره،لیل،تین وبسیاری ازسوره های دیگر ونیزدر آیات مختلف مشهوراست که از آن جمله این ایة مبارکه را میتوان بطورنمونه ذکر نموده:هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُّجِيبٌ(61)هود.

ترجمه:خداوند ذاتی است که شمارا از زمین پدید آوردوآبادی آنرا به شما واگذاشت،یکی از استنباط های که از این آیه شریفه میتوان کرد این است که محافظت،آبادی وپاک نگه داشتن این زمین وظیفه ما انسانهاست، وواضح است هرعملی که منجربه تخریب وآلودگی زمین شود ناجائز است در قرآنکریم در بسیاری موارد واژه(صلاح) در مقابل فساد آمده است خداوند(ج)درقرانکریم میفرماید:وَلاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ(56)اعراف.

ترجمه:ودر زمین پس از اصلاح  آن فساد نکنید،فساد دارای مفهوم بسیار وسیع وگسترده است وشامل هر گونه نا بسامانی،ویرانگری،   انحراف  و ظلم  میگردد  بدون  شک تخریب   نابودی وآلوده سازی محیط زیست یکی ازمصادیق مهم رفتار های فساد انگیزدر زمین است.

رسول اکرم(صلی الله علیه وسلم)میفرمایند:(خیرالناس انفعهم)(یعنی بهترین مردم کسیست که بهترین فائده به مردم برساند.

حال اگرهمین موضوع را برعکس کنیم یعنی اگرکسی به مردم ضرر رسانید از بد ترین مردم  میشود وچقدر ضرر بزرگیست،تخریب محیط زیست،وآلوده کردن آن که خودش یک نوع حق الناس میباشد.

بنابراین انسانها درعین اینکه حق استفاده از میحط زیست را دارا هستند،باید برای دیگران هم بهره مندی از محیط زیست سالم را،پایمال نکنند که این گناه بزرگ است.

تمام منابع حیات راالله(ج)آفریده وبطورامانت دردست انسان قرارداده است،او تعالی برای تمام انسانهاوسایرمخلوقات زنده،انتظام رزق معیشت رامقدر نموده است؛ الله(ج)میفرماید:(وَجَعَلَ فِيهَارَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءلِّلسَّائِلِينَ)فصلت:(10).

ترجمه:اوتعالی بالای آن(زمین) کوه هاراقرارداد،ودرآن برکات نهاد ورزق آن رادرچهار روزسنجش نمود،تانیازهای تمام ساکنان آن تأمین گردد.

بنابراین،استفاده ازاین منابع ازنظراسلام،حق وامتیاز تمام انسانهاوجمیع انواع زنده میباشد،پس انسان بخاطرتأمین حقوق ومصالح سایرمخلوقات،چون آنهاشرکاء مساوی درمنابع زمین اند،  باید تمام  تدابیرلازمه را  اتخاذ نماید،  همچنان انسان نباید همچون استفاده رامنحصربه یک نسل،درمقابل سایرنسل ها،تصورنماید. بلکه حق انتفاع یک حق مشترک بوده که هرنسل،مطابق نیازمندی هایش،باید به بهترین نحوه استعمال نماید بدون اینکه مصالح نسل های آینده رابه مخاطره اندازد ویاباتأثیرات سوء مواجه سازد،ازینرو،انسان نباید منابع طبیعی راضایع ویاازآن استفاده سوءنمایدزیرانسل های آینده نیزحق انتفاع دارند،بناءً هیچ نسلی حق ملکیت بالای منابع راندارد.

حق بهره برداری، انتفاع را  و   تسخیرمنابع طبیعی، که الله(ج)به انسان عطاکرده است  ،مکلفیت محافظت آنهارا هم ازلحاظ کمیت وهم ازلحاظ کیفیت،لزوماً بدوش انسان گذاشته است زیراتمام وسایل زندگی وکلیه منابع طبیعی راکه انسان به آن نیازدارد،خداوند(ج)به منظورتحقق شماری ازاهداف،چون تفکروعبادت،سکن وآبادی، بهره برداری واستفادهء پایدار، استمتاع وحفظ از جمال و زیبای،برای انسان آفریده است.

پس انسان اجازه نداردکه محیط زیست طبیعی راتخریب وزیستگاه انسان وسایر مخلوقات را تغیردهدواین حق راهم نداردکه ازمنابع طبیعی بطورغیرمعقول استفاده نماید به نحوی که اساس غذاوسایرمنابع رزق معیشت مخلوقات رافاسد  سازد، یادر معرض تخریب ویاآلودگی مواجه نماید.

موقف اسلام پیرامون استفاده وانکشاف منابع زمین راحضرت علی (رض)درخطاب به مردی که زمین خاره را آبادوکشت نموده بود،بدین سان تمثیل می نماید: کل هنیئاًوأنت مصلح غیرمفسد،معمرغیرمخرب" 

ترجمه:  از این  زمین بامسرت خاطـــراستفاده کن تازمانیکه اصلاح کننده  باشی ،  نه مفسد، آباد  کننده باشی ونه ویرانگر.

این روش مثبت،اتخاذتدابیردرجهت بهبود تمام جنبه های حیات صحت،غذا،وجنبه های سایکولوژیکی وروحی،وحفظ مصالح ومنفعت انسان ،وهمچنان بهبودی وضع زندگی تمام نسل های آینده،رااحتوامی کند.

طوریکه درآیات متبرکه واحادیث نبوی فوقاًبیان گردیده،ازنظراسلام هدف از حفاظت وانکشاف محیط زیست،آسایش وتحقق مصالح تمام مخلوقات عالم می باشد .

پس ای هموطن متدین:

هوای پاک،محیط زیست پاک نعمت الهی ومال مشترک تمام همشهریان ماست نباید در مورد آلودگی آن اقدام نمود.

هریکی مامسئولیت داریم تا هرنوع تدابیرمثبت که درپاکی سرسبزی ونظافت محیط زیست ما کمک میرساند، بکار اندازیم وازهرنوع عملیکه باعث تخریب، دود وضرر به محیط زیست وهوای پاک ونظیف می گردد. ازآن خود داری نمائیم  این کار اگرانداختن کثافات به غیرجاهای مخصوص آن باشد ویاهم استفاده ازموترهای غیر معیاری که زیاد دود تولید می کند ویاهم استفاده ازمحروقات دود زا وغیرمجاز قانونی واخلاقی دربخاری ها وغیره باشد ویاسایر انواع به مخاطره کشیدن محیط زیست پاک وهوای صاف باشد،چون هوای نا پاک به همه شهروندان ضرر میرساند وباعث امراض گوناگون میگردد.

Payam-e-Haq MagazineShow more